Psychodiagnostisch onderzoek bij kinderen

Psychodiagnostisch en psychologisch onderzoek bij kinderen

Voor uitgebreid psychodiagnostisch en psychologisch onderzoek kunnen kinderen, jongeren en pubers terecht bij Kinderpsychologenpraktijk Marijke in Amsterdam-Centrum. Bij de kinderpsychologenpraktijk werken zowel neuropsychologen, schoolpsychologen als kinderpsychologen en zij zijn opgeleid om een uitgebreid scala aan (neuro)psychologische onderzoekstests (taken) af te nemen bij kinderen. Tijdens het onderzoek wordt er breed gekeken naar waar mogelijk de problemen bij je kind vandaan komen. Het kinderteam onderzoekt denkvaardigheden (wat essentieel is bij het uitvoeren van schoolse taken), het sociaal-emotioneel functioneren, het intellectueel functioneren via een intelligentietest, de persoonlijkheid van je kind, de vroegkinderlijke en de leerontwikkeling, en het gezinsfunctioneren. Het functioneren van de denkvaardigheden wordt getest door in kaart te brengen wat de zwakke en sterke uitvoerende (executieve) functies zijn bij je kind. Hieronder behoren de cognitieve functies: aandacht en concentratie, geheugen, snelheid van denken en handelen, planningsvaardigheden, kortdurend onthouden van informatie (het werkgeheugen) en de gedragscontrole. Zie voor meer informatie Neuropsychologisch onderzoek.
        Het onderzoek naar het sociaal-emotioneel functioneren omvat het volgende: beschikt je kind over adequate sociale vaardigheden, hoe zit je kind dagelijks in zijn/haar vel (gelukkig, blij, somber, angstig, gestrest, gespannen ed), zijn er traumatische gebeurtenissen in het leven van je kind geweest waardoor je kind angsten of somberheid heeft ontwikkeld, hoe is het zelfbeeld van je kind, faalangst en motivatie, hoe gaat je kind om met problemen (coping) en hoe veerkrachtig staat je kind in het leven (is je kind weerbaar genoeg om tegenslagen aan te kunnen). Middels het intelligentie-onderzoek worden de intellectuele functies bij je kind in kaart gebracht. De intelligentietests die wij gebruiken zijn de WISC-V, WAIS-IV, RAKIT-II of SON-R 6-40. De intelligentietest is een belangrijk onderdeel van het onderzoek: hoe verwerkt je kind verbale en ruimtelijke/visuele informatie en hoe heeft deze verwerking invloed op de schoolprestaties van je kind. De verkregen IQ-score vertelt wat over het schoolniveau dat je kind aankan. Zie Intelligentieonderzoek voor meer informatie.

Uit het onderzoek volgt eventueel een diagnose, zoals ADD, ADHD, of autisme (ASS), maar dit hoeft niet. Zie Testen van ADD en ADHD, en Testen van autisme (ASS).
 

Wanneer is het psychodiagnostisch onderzoek geïndiceerd bij je kind?

Er zijn verschillende redenen om je kind psychodiagnostisch en psychologisch te onderzoeken bij Kinderpsychologenpraktijk Marijke in Amsterdam-Centrum:

• Op aanraden van de huisarts, kinderarts of het OKT (het Ouder- en Kind Team).
• De leerkracht of de ouders (of het kind zelf) vermoeden concentratie- en aandachtsproblemen bij je kind (er zijn vermoedens van ADD of ADHD).
• De schoolprestaties gaan achteruit.
• Er is sprake van schoolverzuim, maar het is onduidelijk waardoor dit komt.
• Het kind is somber of angstig, en met behulp van het eigen sociaal netwerk lukt het niet om het kind beter te laten voelen.
• Er is sprake van onverklaarbare lichamelijke klachten bij het kind (SOLK); hoofdpijn, buikpijn en vermoeidheid.
• Het kind kan moeilijk omgaan met stress en spanning op school.
• Het kind raakt snel overprikkeld en is hooggevoelig, waardoor het kind niet het reguliere schoolonderwijs kan volgen.
• Bij vermoedens van hechtingsproblemen en gezinsproblemen.
• Er zijn sociale problemen aanwezig, maar de oorzaak is onduidelijk.

Opzet van het onderzoekstraject in Amsterdam-Centrum

Het psychodiagnostisch en psychologisch testonderzoek bij je kind vindt plaats bij Kinderpsychologenpraktijk Marijke (aangesloten bij de Psychotherapiepraktijk Nieuwe Keizersgracht) aan de Nieuwe Keizersgracht 58 in Amsterdam-Centrum (aanbellen bij de psychotherapiepraktijk) en bestaat uit vijf delen:

1. Uitgebreide intake van 1.5 uur (en eventueel een tweede intake voor afname anamnese).
2. Schoolobservatie (alleen bij basisschoolkinderen).
3. De testdag van 3 tot 4 uur (verspreid over 2 dagdelen).
4. Het adviesgesprek: Bespreking van de testuitslag en het psychodiagnostisch rapport van 1.5 uur.
5. Psycho-educatie: aantal sessies van elk 45 minuten.
    

1. Intake

Tijdens het intakegesprek, waar zowel de ouders als het kind bij aanwezig zijn, worden de problemen besproken die de ouders zien bij het kind (en horen van de leerkracht op school), en het kind vertelt waar hij/zij last van heeft. Kinderen jonger dan 12 jaar hoeven niet bij de intake te zijn, maar mag wel. Als de ouders graag dingen willen vertellen over hun kind die voor het kind minder fijn zijn om te horen, dan is het mogelijk om nog een verlengde intake te hebben waarbij alleen de ouders aanwezig zijn, maar ook een verlengde intake met het kind/de jongere is mogelijk. Tijdens het intakegesprek bij de kinderpsychologenpraktijk in Amsterdam-Centrum wordt gekeken of het geïndiceerd is om een psychodiagnostisch en psychologisch onderzoekstraject te starten of dat er direct een behandeltraject ingezet wordt. Als er gekozen wordt voor een onderzoekstraject dan zal er gestart worden met de afname van vragenlijsten (onder andere voor de anamnese).
 

2. Schoolobservatie (alleen bij basisschoolkinderen)

Kinderen in de basisschooltijd worden eenmalig geobserveerd in de klas. De schoolobservatie bij je kind wordt gehouden door een kinderpsycholoog die je kind nog niet heeft gezien. Op basis van de schoolobservatie van je kind en het gesprek met de leerkracht wordt een korte rapportage opgesteld. Deze rapportage wordt bij het psychodiagnostisch en psychologisch rapport gevoegd. De schoolobservatie is een verplicht onderdeel van het testonderzoek bij je kind.
 

3. De testdag

Op de test- en onderzoeksdag in het centrum van Amsterdam worden de resterende vragenlijsten ingevuld door het kind en de cognitieve, psychologische en  neuropsychologische tests worden afgenomen door een kinder- en neuropsycholoog van de kinderpraktijk. Je kind komt een ochtend of een middag naar de kinderpraktijk toe. Als niet alle onderzoekstests afgenomen zijn volgt er nog een tweede onderzoeksdag. Alle testresultaten, conclusies en adviezen worden samengevoegd in een psychodiagnostisch en psychologisch rapport van ongeveer 15-20 pagina's.
 

4. De testuitslag en adviesgesprek

Jongeren (pubers) vanaf 12 jaar mogen bij het adviesgesprek aanwezig zijn, maar ouders kunnen ook alleen komen. Tijdens het adviesgesprek wordt de testuitslag en het uitgebreid psychodiagnostisch en psychologisch rapport besproken. Het rapport wordt door de ouders mee naar huis genomen of digitaal opgestuurd (via e-mail). Tijdens het adviesgesprek vertelt de kinder- en neuropsycholoog of er psychologische behandeling (therapie) nodig is voor je kind en wat de behandel- en begeleidingsmogelijkheden zijn bij de kinderpraktijk in Amsterdam-Centrum.
 

5. Psycho-educatie

Na het adviesgesprek volgen er doorgaans een aantal sessies psycho-educatie. Dit houdt in dat het kind en de ouders informatie krijgen met betrekking tot de testuitslag en hoe met de problemen om te gaan. Wat betekent de uitslag voor het kind, de ouders en het gezin, is het nodig om school te informeren (welke hulp kan school bieden aan het kind), wat kan de omgeving (het sociaal netwerk) doen om het kind en het gezin te ondersteunen, en vaardigheden worden aangeleerd om de situatie te verbeteren.